Geschiedenis

De eerste wisentachtige dieren verschenen 2 á 3 miljoen jaren geleden in Zuid en Oost-Azië. Zijn opvolgers koloniseerden onder meer Noord-Amerika, waar de Amerikaanse bizon evolueerde. Een andere tak koloniseerde Europa en evolueerde tot steppewisent, die samen met mammoeten en wolharige neushoorns tijdens de ijstijden Europa bevolkten. Na de laatste ijstijd verdwenen steppewisent, mammoet en wolharige neushoorn definitief. Uit een naaste verwant evolueerde de huidige wisent, ook wel Europese bizon genoemd. Met het opwarmen van het klimaat koloniseerde deze grote delen van Europa: van Zuid-Engeland tot diep in Rusland en van de Pyreneeën, Noord-Italië en de Balkan tot Zuid-Zweden. Ook op de bodem van het Nederlandse deel van de Noordzee zijn wisentbotten gevonden die stammen uit de overgangsperiode van de laatste ijstijd naar het Holoceen, het huidige geologische tijdperk.

Tot het jaar 400 was deze verspreiding nog bijna onaangetast, maar daarna ging het helaas bergafwaarts. Net als andere grote zoogdieren, zoals oeros en tarpan (Europees wild paard), verdwenen wisenten uit steeds meer gebieden in Europa. Jacht, stroperij, ontginning van leefgebied en concurrentie door huisvee waren de belangrijkste oorzaken en hun afname hield gelijke tred met de toename van de bevolking. In Engeland verdween de soort in de twaalfde eeuw, in Zuid-Zweden in de elfde eeuw en in Frankrijk en Duitsland in de veertiende eeuw. Ook in de Ardennen overleefden wisenten tot in de veertiende eeuw, waarna ze ook daar verdwenen. Alleen in het oosten hield de soort nog stand in de laatste onontgonnen gebieden en adellijke jachtreservaten. De laatste wilde exemplaren stierven in 1919 in het woud van Bialowieza en in 1927 in de Kaukasus. Gelukkig waren er nog dieren over in gevangenschap en vanuit deze kleine populatie zijn weer dieren in natuurgebieden uitgezet. Momenteel leven er circa 5000 dieren verspreid over natuurgebieden, wildreservaten, fokcentra en dierentuinen (bron: EBPB, maart 2014). Hiervan leven nog geen 3500 wisenten onder (semi-)wilde omstandigheden. Daarmee is de wisent nog steeds een bedreigde diersoort en is er nog altijd werk nodig om dit indrukwekkende dier uit de gevarenzone te helpen.