Laatste Poolse wisent in Kraansvlak gestorven

In 2008 was zij één van de zes dieren die aan de wieg stond van de wisentenkudde van Kraansvlak. In 2007 zijn de eerste drie dieren aangekomen vanuit Białowieża Forest Polen. De volgende drie arriveerden een jaar later, twee koeien waarvan één met kalf. Met deze zes Poolse dieren begon het. Nu, 17 jaar later, is het kalfje dat toentertijd meekwam, gestorven.

 
Foto: aankomst Poolse kalfje in 2008, fotograaf: Ruud Maaskant

“Op 13 maart ging ik bewust het veld in om haar te zoeken. We hadden haar al een aantal weken niet gezien en vermoedden dat ze misschien was gestorven. Het is niet vreemd als we een keer een dier niet zien op onze controleronde door Kraansvlak, maar zij was al weken bijna niet bij de kudde.” vertelt boswachter Simone. Dit is reden tot extra oplettendheid, aangezien een kuddedier niet vaak van de kudde wegblijft. Tenminste, voor stieren is dit de grootste tijd van het jaar normaal. Zij trekken hun eigen plan en lopen vaak in ‘bachelor’ groepen. Of voor een koe die een kalf verwacht en zich terugtrekt om te bevallen. Voor de rest van de wisenten is het belangrijk om bij elkaar te blijven voor veiligheid en het vinden van geschikte plekken om te eten, te drinken en te rusten. De oudste koeien leren dit aan de jongere dieren.

De laatste Poolse koe is 18 jaar geworden en heeft 8 kalfjes gekregen, waarvan er nog 1 in Kraansvlak leeft en inmiddels tot de wijzere koeien behoort. Drie zijn er overleden en vier zijn er geëxporteerd naar de Maashorst en Spanje, waar ze ook onder semi-vrije omstandigheden leven (dit betekent in een groot natuurgebied waar ze hun natuurlijke gedrag kunnen vertonen, met minimale menselijke bemoeienis maar wel binnen een hek) en weer voor nageslacht zorgen.

Foto: de laatste Poolse koe met 1 van haar kalfjes, fotograaf: Ruud Maaskant

“Ik vond haar onderaan een duin. Eigenlijk liep ik er meteen op af toen ik die dag ging zoeken. Ik ben blij dat ze zelf hier in haar gebied is gestorven. Dat we haar niet net voor haar einde hebben aangetroffen en de keuze hoefden te maken om haar uit haar lijden te verlossen. Ze is waarschijnlijk al een paar weken dood dus kuddegenoten hebben al tijd gehad om bij haar langs te gaan om afscheid te nemen. Ze mag hier op deze plek blijven liggen en op deze manier onderdeel worden van de natuur. Dode dieren zijn belangrijk in de natuurlijke voedingstoffenkringloop. Voedingsstoffen komen na de dood beschikbaar voor andere dieren, planten, bacteriën en schimmels. Een dood dier vervult de functie van een druk bezocht restaurant, waar honderden andere dieren aan de dis schuiven! Er staat nu een wildcamera op om te zien hoe het degeneratieproces gaat en om te zien welke dieren erop af komen. “Dat is altijd weer boeiend om te zien. Hoe een vos een karkas meerdere keren bezoekt, erop gaat staan of zelfs poept op het hoofd! Dit doen ze trouwens ook bij koeienvlaaien, daar zie je ook vaak vossenpoep op liggen. De beste plekken om zijn territorium te markeren.” vertelt boswachter Simone verder. Hoewel het nog steeds boeiend is om te zien, is ook duidelijk dat het ecosysteem niet compleet is. Niet elke plek is bezet. Zo missen er in Kraansvlak toppredatoren zoals de wolf. Zij zouden een dode wisent kunnen openen. Nu ontbreekt zo’n diersoort en vervullen de boswachters deze rol. Om niet alleen insecten een kans te geven, snijden ze het dier open zodat aaseters als raven en ook wel buizerds, er makkelijker bij kunnen. Maar ook muizen zie je komen, om te knagen aan hoeven of hoorns. Vogels komen weer op de insecten af of nemen een plukje wisenthaar mee om hun nest af te maken. De kringloop van het leven en recycling in optima forma. In de natuur wordt alles weer hergebruikt.  

 
Foto: gestorven in Kraansvlak, fotograaf: Simone de Maat