3 wisenten aangekomen in Kraansvlak

Vanmorgen, 18 maart 2008, zijn er opnieuw met succes drie wilde wisenten uit Polen losgelaten in de Nederlandse natuur. Tegelijkertijd is ook het leefgebied vergroot van de wisenten in het duingebied Kraansvlak, gelegen tussen Overveen en Zandvoort. Nog diezelfde dag hebben de drie dieren zich gevoegd bij de al bestaande, kleine populatie in het Kraansvlak. Boswachters en onderzoekers zagen het groepje van 6 dieren in de middag in linie hun nieuwe leefgebied verkennen.

Biologen en natuurliefhebbers dromen al tientallen jaren van de terugkeer van wilde grazers, zoals wisenten, in Nederlandse natuurgebieden. In april 2007 had Nederland de première: de eerste drie wisenten werden in het Kraansvlak losgelaten. Oorspronkelijk zou de groep uit 5 dieren bestaan maar één van de wisentkoeien bleek drachtig te zijn. Reden om de groep in twee delen over te brengen.

Met een speciaal transport vanuit het natuurgebied Białowieza in Oost-Polen zijn de dieren vandaag aangekomen in het Kraansvlak, onderdeel van Nationaal Park Zuid-Kennemerland. Rond half negen zijn twee volwassen wisentkoeien en het kalf van een van de dieren losgelaten onder het oog van de pers en een select gezelschap van genodigden. Als eerste ging de transportkist van het kalf open, meteen daarna gevolgd door die van de moeder en de andere wisentkoe.

Samenwerkingspartners PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland, Stichting Kritisch Bosbeheer, Stichting Duinbehoud en ARK Natuurontwikkeling zijn erg blij dat het transport goed verlopen is en de kudde nu compleet is. Dit transport werd mede mogelijk gemaakt met een bijdrage van Circuit Zandvoort.

Uitkijkpunt

Om de wisenten te kunnen zien is bij de drinkplek in het wisentleefgebied een uitkijkpunt gemaakt. Regelmatig laten de dieren zich hier zien. Iedereen is er welkom tussen zonsopkomst en zonsondergang. Meer informatie en een routebeschrijving naar het uitkijkpunt is te vinden op www.wisenten.nl/wisenten/kom_kijken.

Stamboekwisenten

In overleg met het wisentstamboek in Polen is de huidige groep van laaglandwisenten samengesteld. De vrouwelijke dieren en het kalf stammen uit de vrijlevende kudde wisenten rond het Poolse oerbos Białowieza en de stier komt uit het Zuid-Poolse Pszczyna waar al sinds 1865 ononderbroken een kleine kudde wisenten leeft.

Wetenschappelijk onderzoek
De wisentenpilot in het Kraansvlak duurt vijf jaar en wordt gedurende die tijd met wetenschappelijk onderzoek begeleid. Er wordt o.a. kennis en ervaring opgedaan met wisenten onder Nederlandse omstandigheden. De wisenten in het Kraansvlak hoeven niet bijgevoerd te worden. Ze zijn uitstekend in staat om zelf hun kostje bij elkaar te scharrelen. De Rijksuniversiteit Groningen en Radboud Universiteit Nijmegen onderzoeken welke effecten wisenten op het duinlandschap en zijn bewoners hebben en wat hun natuurlijk voedselgebruik is. Aan deze kennis is een groot gebrek volgens het European Bison Species Action Plan van de IUCN (International Union for Conservation of Nature) Daarnaast wordt bekeken hoe wisenten en publiek samengaan en hoe ze samenleven met andere grazers. Vooral voor het eerste is veel belangstelling van terreinbeheerders in Nederland en Duitsland. De beheerder van het duingebied, PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland, hoopt dat de dieren meehelpen de verbossing en vergrassing van de duinen tegen te gaan. Het onderzoek heeft al de nodige resultaten opgeleverd. Zo bleken de dieren ’s zomers veel tijd door te brengen in en bij het water. Doordat ze regelmatig een zandbad nemen of rusten op kaal zand, is er weer meer dynamiek in het gebied. En dat komt op termijn de natuur ten goede. Verder bleken ze in de herfst naast eikels ook veel bessen te eten. In de winter werd behalve gegraasd, ook veel bast van struiken geschild.
Het Kraansvlak biedt op termijn ruimte aan 10 tot 15 wisenten. Nakomelingen zijn beschikbaar voor andere natuurgebieden. Zo helpt het project het overleven van deze laatste, nog levende, wilde Europese rundachtige.

De losgelaten vrouwelijke dieren hebben halsbanden om met zenders voor wetenschappelijk onderzoek. Hierdoor is bekend waar de wisenten zijn en wat ze doen; ook als ze zich in dicht struikgewas verborgen houden. Wisenten zijn wilde dieren die als het kan mensen ontlopen, maar gevaarlijk kunnen zijn als ze zich bedreigd of in het nauw gedreven voelen. Het Kraansvlak is daarom een ideaal gebied: de natuur heeft hier altijd al voorrang gehad en is daarom gesloten voor publiek.

Zie ook de foto's van Rob Buiter.